Μια παράσταση που «καταριέται» τον Φρόιντ και τον Γιουνγκ και σβήνει «φωτιές», υπό τους ήχους «ξαναμμένων» τραγουδιών της Πάτι Σμιθ, των Doors και του Μπρους Σπρίνγκστιν.
Κι ένας γυμνός άνδρας που με δεμένο το κορμί του ίπταται, σαν νέος Εσταυρωμένος, για εκατό λεπτά (!) τρία μέτρα πάνω απ' τη σκηνή.
«Προμηθέας Τοπίο ΙΙ» είναι ο τίτλος της νέας παραγωγής του Γιαν Φαμπρ που θα παρουσιαστεί στο «Παλλάς» στις 18 και 19 Νοεμβρίου.
Αξονας του προβληματισμού του βέλγου «αιρετικού» καλλιτέχνη – γνωστού στο ελληνικό κοινό από τις προηγούμενες εμφανίσεις του στη χώρα μας – είναι εν προκειμένω οι περιπέτειες του Προμηθέα του Αισχύλου.
Εδώ, ο Προμηθέας παρουσιάζεται σαν ένας μυθολογικός επαναστάτης χωρίς αιτία. Αντιτάσσεται στον Δία, κλέβει τη φωτιά από τον ουρανό και την παραδίδει στους ανθρώπους.
Συνδέοντας τον μύθο του Προμηθέα με τη σύγχρονη επιστήμη, ο Φαμπρ «αποχαιρετά» την ψυχολογία. Πιστεύει ότι δεν μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τα πάντα με την ψυχολογία και σίγουρα όχι το παιχνίδι που παίζεται εδώ, με τους θεούς του Ολύμπου.
H τραγική διάσταση του ήρωα δεν μπορεί να «μειωθεί» μέσα από μία ψυχολογική ερμηνεία. Δεν μπορεί να ερμηνεύσει κανείς το κλάμα ενός τραγικού ήρωα από την «καρέκλα» του ψυχολόγου.
Ο Φαμπρ αναζητά τον τραγικό του ήρωα, αναρωτιέται φωναχτά πού βρίσκεται και ουρλιάζει ικετεύοντας : «Θέλουμε έναν ήρωα τώρα!» Έναν ήρωα, ο οποίος θα μπορέσει να ζωντανέψει μια κοινωνία η οποία με τους κανόνες και τους νόμους της έχει εξορίσει τη φωτιά και μαζί με αυτή τη φαντασία και αντιστέκεται σε κάθε αναλαμπή που μπορεί να γεννήσει κάτι τολμηρό, καινούριο κι επικίνδυνο για το κατεστημένο…
Η καινούργια εκδοχή του Βέλγου δραματουργού, σκηνοθέτη, χορογράφου, γλύπτη και designer Γιαν Φαμπρ πάνω στον αισχυλικό «Προμηθέα» «Prometheus-Landscape ΙΙ», η οποία ήδη φιλοξενήθηκε στο παρισινό «Theatre de la Ville» και έρχεται στις 18 και 19 Νοεμβρίου στο «Παλλάς», δεν κρύβει τις «ψυχαναλυτικές» προθέσεις της. Απ' το πρώτο κιόλας λεπτό.
Επαχθείς πόνοι
Στον «Προμηθέα Τοπίο ΙΙ» -ένα τεράστιο οπτικοακουστικό θέαμα, που καθρεφτίζει την αισθητική του Βέλγου πολυκαλλιτέχνη- οι τραγικοί ήρωες υποβάλλονται σε επαχθείς πόνους, καθώς ο μύθος του Προμηθέα τέμνεται διά της... πλαγίας οδού με την επιστήμη της ψυχολογίας. Η ψυχολογία δεν «αποθεώνεται» όμως. Μάλλον αποδομείται.
Ο 53χρονος Φαμπρ ξεγυμνώνει στη σκηνή την αδυναμία της να κατανοήσει και να αναλύσει τα πάντα, όπως το ρόλο που μπορεί να παίξει και ενδεχομένως παίζει το Θείο -παρ' όλο που ο Αισχύλος είναι απόλυτος σ' αυτό. Το Θείο θα μας συνθλίψει, όπως συνέθλιψε τον Προμηθέα, πιστεύει.
Ο Φαμπρ θεωρεί ότι η τραγική διάσταση του ήρωα «μειώνεται» μέσω μιας ψυχολογικής ερμηνείας. Εξ ου και πέφτουν βροχή οι κατάρες στους «πατέρες» της ψυχανάλυσης.
Δεν απουσιάζει ωστόσο από την παράστασή του η υπαρξιακή αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου, που αποτυπώνεται στη φράση «Χρειαζόμαστε έναν ήρωα τώρα!», την οποία ξεστομίζει ουρλιάζοντας ένας «έκπτωτος» ήρωας, ο Προμηθέας, ο οποίος στο τέλος μιας παρατεταμένης σιωπής θα ουρλιάξει απελπισμένα: «Αντιστέκομαι». Φράση που θα πέσει στο κενό.
Στη νέα παραγωγή του Γιαν Φαμπρ, που έρχεται ακριβώς 25 χρόνια μετά την πρώτη εκδοχή του πάνω στον «Προμηθέα», ο ήρωας δεν είναι πλέον δεμένος στο βράχο, αλλά στο απόλυτο κενό. Εκεί θα αιωρείται για μία ώρα και 40 λεπτά.
Η φωτιά, που έδωσε στον άνθρωπο και «έκαψε» τον ίδιο, είναι το πάθος. Σε κάθε μορφή του, για τον Φαμπρ. Σεξουαλικά, ιδεολογικά. Είναι ό,τι ακριβώς πρέπει να εξαλειφθεί, να σβηστεί στον δυτικό κόσμο του Ορθού Λόγου.
Ο Φαμπρ έχει τη λύση σε πρώτο πλάνο: τις μάνικες και τους κουβάδες που κάποια στιγμή οι χορευτές-πυροσβέστες θα πιάσουν στα χέρια τους για να «σβήσουν» με νερό και άμμο τα πάθη και τις φαντασιώσεις του Προμηθέα, σε ένα όργιο ενέργειας. Ακόμη και τανκς θα βγουν για την κατάσβεση!
Οι σοκαριστικές σκηνές ακολουθούν. Δεν είναι τα γυμνά σώματα που ριγούν, ούτε ο αιχμάλωτος, κρεμασμένος, ανήμπορος Προμηθέας. Αλλά η στιγμή που ένας άντρας βάζει με το πέος του φωτιά!
Doors
Υπάρχει και πρόζα αντλημένη απ' το πρωτότυπο του Αισχύλου: αυτούσιοι οι βασικοί μονόλογοι του Ηφαίστου, της Αθηνάς, του Επιμηθέα, της Ιούς, του Ωκεανού, της Πανδώρας και του Ερμή. Τα υπόλοιπα κείμενα της παράστασης υπογράφει ο Γέρεν Ολισλέγκερς.
Η παράσταση έχει και πρωτότυπες μουσικές, εκτός από τα hits των Doors, της Πάτι Σμιθ και του Σπρίνγκστιν, που είναι γραμμένες από τον επικεφαλής της βελγικής ροκ μπάντας «Α Brand» Νταγκ Τέλντεμαν.
Το ελληνικό κοινό έχει ήδη μυηθεί στην προβοκατόρικη «γλώσσα» του Φαμπρ, χάρη στο «Οργιο Ανεκτικότητας» που είδαμε το 2009 στο «Παλλάς». Τον Νοέμβριο ένα νέο... όργιο μας περιμένει.
