Η παρουσία του διάσημου Ελληνοαμερικανού σκηνοθέτη Αλεξάντερ Πέιν, του «δικού» μας Αλέξανδρου Παπαδόπουλου, και κυρίως η βαθιά φιλελληνική, ειλικρινής και ανεπιτήδευτη συμπεριφορά του ήταν η τονωτική ένεση που χρειαζόταν η έναρξη του 52ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, την Παρασκευή.
Σηματοδοτήθηκε από ένα κλίμα βαρύ μέσα στο «Ολύμπιον» αλλά και έξω στην πόλη.
«Είμαι σίγουρος ότι κάποιοι εδώ μέσα και πολλοί περισσότεροι έξω από την αίθουσα θα αναρωτιούνται τι χρειάζονται τα φεστιβάλ και οι γιορτές τη στιγμή που η χώρα βουλιάζει».
Ο Δημήτρης Εϊπίδης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, εξέφρασε απόλυτα ένα κοινό αίσθημα. Αμηχανία, μούδιασμα, απορία. Ισως και ενοχική διάθεση, που αντί να είμαστε κολλημένοι στη μικρή οθόνη και να παρακολουθούμε βήμα βήμα την τύχη της χώρας, είχαμε στραφεί στη μεγάλη οθόνη, περιμένοντας την τελικά εξαιρετική εναρκτήρια ταινία του φεστιβάλ «Οι απόγονοι», του Πέιν.
Ο Δημήτης Εϊπίδης έδωσε τη δική του απάντηση. «Χρειάζεται να ψυχαγωγούμαστε, να προσλαμβάνουμε ερεθίσματα, να κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να τον αλλάξουμε», είπε και τόνισε ότι αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος του κινηματογράφου. Στο ίδιο πνεύμα και ο δήμαρχος της πόλης, για φέτος πρόεδρος του φεστιβάλ, Γιάννης Μπουτάρης. «Μπαίνοντας στις σκοτεινές αίθουσες και εγκαταλείποντας τη μαυρίλα της τηλεοπτικής τρομολαγνείας, όχι μόνο καλλιεργούμε και κρατούμε ζωντανό το κριτικό μας πνεύμα, αλλά ανοίγουμε και μια πόρτα στη ζωή», συμπλήρωσε και κήρυξε την έναρξη του φεστιβάλ, που έγινε με μια λιτή τελετή. Εδώ που τα λέμε, ποιος έχει όρεξη για γλέντια.
Ανθρωποκεντρικός
Στη συνέχεια ανέβηκε στη σκηνή ο φετινός καλεσμένος, ο Αλεξάντερ Πέιν, αυτός ο σπουδαίος σκηνοθέτης, που επιμένει σε έναν ανθρωποκεντρικό κινηματογράφο, ο οποίος χτίζεται πάνω σε συναίσθημα, ειλικρίνεια και τιμιότητα. Αυτός κι αν μας τόνωσε το ηθικό. Οχι μόνο γιατί ως «δικό μας παιδί» διαπρέπει στο «αδηφάγο» Χόλιγουντ, που συνήθως «καταπίνει» το καλλιτεχνικό φιλότιμο, και φτάνει μέχρι τα Οσκαρ με καλλιτεχνικές ταινίες, όπως είχε γίνει με το «Πλαγίως» το 2004. Αλλά επιπλέον, όπως εξομολογήθηκε, ήρθε στο Φεστιβάλ για να στηρίξει την Ελλάδα σε μια δύσκολη συγκυρία, την ώρα που κυριαρχεί αρνητικά στη διεθνή ειδησεογραφία. Ηθελε όμως και ειδικότερα να ενισχύσει το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που τον έχει στηρίξει στο παρελθόν, ήδη από το 1996, όταν ήταν ακόμα νέος δημιουργός.
Ευγενικός και γλυκός, γοητευτικός μέσα σε ένα απλό γκρίζο κοστούμι, με κάτι απροσδιόριστα ελληνικό στη συμπεριφορά του, μιλούσε ελληνικά όποτε ένιωθε άνετα. Ειλικρινής και συγκινητικός, όπως οι ταινίες του. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που βλέπω απόψε και με συγκινούν βαθιά», είπε, και μας έδειξε στις πρώτες σειρές του «Ολύμπιον» τα 13 του ξαδέρφια που ήρθαν από το Αίγιο και την Αθήνα για να είναι κοντά του. Επειτα κάλεσε στη σκηνή και τον έτερο διάσημο Ελληνα της διασποράς, το διευθυντή του φωτογραφίας, Φαίδωνα Παπαμιχαήλ, ανιψιό της μεγάλης μορφής του ανεξάρτητου κινηματογράφου, Τζον Κασσαβέτης, αλλά και συνεργάτη σκηνοθετών όπως ο Ολιβερ Στόουν και ο Βιμ Βέντερς. Δύο διάσημοι Ελληνες της Αμερικής στη σκηνή του «Ολύμπιον» ήταν σημαντική στιγμή για το φεστιβάλ.
Η συνέντευξη Τύπου που έδωσαν την επόμενη μέρα ήταν απολαυστική και, παρά την κοσμοσυρροή, με έναν περίεργο τρόπο, είχε μια ατμόσφαιρα παρεϊστική. «Σε στιγμές σαν κι αυτές, παρότι είμαι Αμερικανός και έχω ζωή διαφορετική από τη δική σας, νιώθω το ελληνικό μου DNA να ενεργοποιείται», είπε ο Πέιν. Και αποκάλυψε ότι θέλει να κάνει μια ελληνική ταινία. «Θέλω να έρθω εδώ, να μείνω και να μάθω καλά τη γλώσσα. Είμαι ανοιχτός σε ιδέες, αλλά δεν σας κρύβω ότι στο πίσω μέρος του μυαλού μου υπάρχει και μια συγκεκριμένη».
«Εξω από δω!»
Οσο για μια άλλη διάσημη ταινία με ελληνικό θέμα, τον «Μέγα Αλέξανδρο» του Ολιβερ Στόουν, ο Πέιν ομολόγησε ότι όχι μόνο δεν την έχει δει, αλλά είπε χαρακτηριστικά, σε άπταιστα ελληνικά: «Εξω από δω!». Τι σινεμά του αρέσει; Θεωρεί αριστούργημα το ιρανικό φιλμ «Ενας χωρισμός» του Ασγκάρ Φαραντί. Και συμπλήρωσε ότι είναι πολύ χαρούμενος που επιτέλους το ελληνικό σινεμά μπήκε στο παιχνίδι με ταινίες όπως του Γιώργου Λάνθιμου και της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, αλλά και του Γιάννη Οικονομίδη, όπως πρόσθεσε ο Φαίδων Παπαμιχαήλ.
Ηταν αναμενόμενο να τον βομβαρδίσουν με ερωτήσεις για τον πρωταγωνιστή του, τον Τζορτζ Κλούνεϊ, ο οποίος δίνει ίσως την καλύτερη ερμηνεία του. «Είναι φοβερός επαγγελματίας, συνεργάσιμος, έχει ιδέες, και λέει σε όλα "ναι". Επιπλέον, είναι καλύτερο να δουλεύεις με έναν ηθοποιό που είναι και σκηνοθέτης», είπε ο Πέιν και έκανε και μια αστεία παραβολή για τη συνεργασία του με τον απόλυτο σταρ: «Είναι σαν να οδηγώ Μαζεράτι, ενώ πριν καθόμουν στο τιμόνι ενός Φίατ».
Πηγή: Ελευθεροτυπία
