Ο περίφημος Υπολογιστής των Αντικυθήρων παρέμενε γρίφος για τους επιστήμονες για περισσότερο από έναν αιώνα και δεν αποκάλυψε τα μυστικά του, παρά μόνο τώρα, που χρησιμοποιήθηκαν οι πιο σύγχρονες τεχνολογίες, ανάμεσα στις οποίες και ένα σύστημα απεικόνισης που συναρμολογήθηκε επί τόπου και κόστισε 500.000 δολάρια. Έπειτα από το συνέδριο που διεξήχθη αυτήν την εβδομάδα στην Αθήνα, και μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στην επιθεώρηση Nature, φαίνεται πως, τελικά, το σκουριασμένο εύρημα αποκαλύπτει τη χρησιμότητά του.


Υπολογίζεται ότι το ταξίδι του Υπολογιστή των Αντικυθήρων ξεκίνησε πριν από περίπου 2.100 χρόνια. Παρέμεινε στον πάτο της θάλασσας, κοντά στην Κρήτη, όπου ανακαλύφθηκε από ένα σφουγγαρά δύο χιλιετίες αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα. Πιστεύεται ότι προέρχεται από τη Ρόδο, που τότε ήταν γνωστή για την πρόοδό της στη μηχανική και τον αυτοματισμό. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν είχε καταφέρει να ανακαλύψει ποια ακριβώς ήταν η χρησιμότητά του.

Η ομάδα των επιστημόνων που βρίσκονται πίσω από την ακριβή αυτή έρευνα επιβεβαιώνουν τώρα ότι η μηχανική αυτή συσκευή χρησιμοποιούνταν για την ανίχνευση των κινήσεων των ουρανίων σωμάτων, και ειδικά του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών. Παρείχε στον άνθρωπο τη δυνατότητα να πραγματοποιεί προσθέσεις, αφαιρέσεις, πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις, καθώς και να στοιχίζει τον αριθμό των σεληνιακών μηνών με τα έτη και να δείχνει τη θέση του ήλιου και της σελήνης στον ελληνικό ζωδιακό κύκλο και το αιγυπτιακό ημερολόγιο. Έτσι, μπορούσε κάποιος να υπολογίσει πότε αναμενόταν μια ηλιακή ή σεληνιακή έκλειψη, λαμβάνοντας υπ' όψη και την ελλειπτική τροχιά της σελήνης.

Επί χρόνια οι επιστήμονες προσπαθούσαν να συμπληρώσουν τα κομμάτια που έλειπαν από το οξειδωμένο εύρημα. Έπειτα από χρόνια προσεκτικού καθαρισμού, ο μηχανισμός υποβλήθηκε σε εξέταση με ακτίνες Γ και Χ, αποκαλύπτοντας ένα πολύ πιο περίπλοκο σύστημα από αυτό που φαινόταν εξωτερικά. Η ανάγκη για καθαρότερες και πιο λεπτομερείς εικόνες ήταν επιτακτική για να μπορέσουν επιστήμονες απ' όλο τον κόσμο να μελετήσουν πιο προσεκτικά το μηχανισμό. Με τη βοήθεια ενός τομογράφου δημιουργήθηκαν τρισδιάστατες απεικονίσεις, αλλά το μυστήριο εξακολουθούσε να μένει άλυτο.

Το 2005, μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Cardiff, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας συνεργάστηκαν με ειδικούς στον τομέα της απεικόνισης της X-Tek Systems από τη Βρετανία και της Hewlett-Packard από τις ΗΠΑ, προκειμένου να εφαρμοστούν στο μηχανισμό οι πιο πρόσφατες τεχνολογίες απεικόνισης.

Εξαιτίας του εύθραυστου χαρακτήρα του ευρήματος, οι εταιρείες αναγκάστηκαν να μεταφέρουν τον εξοπλισμό τους στην Ελλάδα και να τον ανασυναρμολογήσουν επί τόπου. Η HP έφερε ένα σύστημα τρισδιάστατης απεικόνισης που παρήγαγε φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης από το εξωτερικό του υπολογιστή, ενώ ο τομογράφος μικροεστίασης [microfocus computerised tomographer] των 12 τόνων και 450kV της X-Tek δημιούργησε λεπτομερή μοντέλα της εσωτερικής του σύνθεσης. Εδώ μπορείτε να δείτε μια συλλογή από τις φωτογραφίες της HP.

Το αποτέλεσμα της τομογραφίας της X-Tek ήταν να αποκαλυφθούν πολλές επιγραφές στο εσωτερικό του μηχανισμού, οι οποίες παρέμεναν αθέατες από το ανθρώπινο μάτι εδώ και δύο χιλιετίες. "Δεν πιστεύω ότι θα είναι ποτέ δυνατό να δούμε κάτι καλύτερο", δήλωσε ο καθηγητής Mike Edmunds του Πανεπιστημίου Cardiff. "Αυτό που είναι ασυνήθιστο είναι ότι [οι αρχαίοι Έλληνες] κατάφεραν να δημιουργήσουν μια τεχνολογική συσκευή τόσο προχωρημένη και να τη σκαλίσουν στο μέταλλο", συμπληρώνει. "Η ομορφιά του σχεδιασμού σε αυτό το μηχανικό αντικείμενο είναι που σε ωθεί να πεις 'Αν έκαναν αυτό, τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν;'".

Το μυστήριο του αρχαιότερου μηχανισμού που περιέχει γρανάζια, επομένως, δεν αποκαλύφθηκε από την ίδια τη συσκευή, αλλά από... το εγχειρίδιο που τη συνόδευε! Πρόκειται για 37 γρανάζια που τοποθετούνταν μέσα σε μια ξύλινη θήκη, στο εξωτερικό της οποίας αναγράφονταν πληροφορίες σχετικά με τη θέση των πλανητών, αλλά και οδηγίες για τη χρήση της.

Για περισσότερες πληροφορίες και εικόνες, διαβάστε το άρθρο του Nature.

Πηγή: PC Magazine


Διαβάστε περισσότερα στο The Antikythera Mechanism Research Project