Καλώς ήρθατε στον μαγικό κόσμο των μαριονετών, τον κόσμο της φαντασίας, του θεάτρου και της τέχνης. Εδώ, τα όνειρα χαράσσονται στο ξύλο και παίρνουν σάρκα και οστά από τα ικανά χέρια των μαριονετιστών.

Αυτός είναι ο κόσμος του Θεάτρου μαριονέτας «Marionettentheater Schloss Schoenbrunn» από τη Βιέννη με σπουδές στο Σάλτζμπουργκ, μια πόλη με μακρά παράδοση στην τέχνη της μαριονέτας. Σπουδαίοι αυστριακοί καλλιτέχνες συνδέθηκαν με την ιστορία του Θεάτρου των Μαριονετών -ο Joseph Haydn συνέθεσε μουσική για το συγκεκριμένο είδος θεάτρου σε συνεργασία με τους Goethe και Schiller, αλλά και ο Richard Wagner, καθώς και ο Anatole France συνέδεσαν το όνομά τους με το θέατρο μαριονετών.


Λίγα λόγια για το Marionettentheater Schloss Schoenbrunn

Η Christine και ο Werner Hierzer, ιδρυτές του «Marionettentheater Schloss Schoenbrunn» θήτευσαν επί 15 χρόνια, ως χειριστές και κατασκευαστές μαριονετών, στο φημισμένο Θέατρο Μαριονετών του Σάλτζμπουργκ. Η αγάπη τους γι’ αυτό το είδος, το ταλέντο τους και η πολύχρονη εμπειρία τους, τους ώθησαν να δημιουργήσουν το δικό τους Θέατρο Μαριονετών. Σκοπός τους ήταν η ίδρυση ενός θιάσου ισάξιου με το Θέατρο Μαριονετών του Σάλτζμπουργκ, που θα εξέλισσε συνεχώς την τέχνη της μαριονέτας. Το όνειρό τους έγινε πραγματικότητα το 1994 και στεγάστηκε στο παλάτι Schoenbrunn στη Βιέννη. Το «Marionettentheater Schloss Schoenbrunn» είχε μόλις γεννηθεί!



Σήμερα, το θέατρό τους έχει καθιερωθεί διεθνώς και μάλιστα έχει γίνει πόλος έλξης για τους επισκέπτες στη Βιέννη. Το 1999 η Christine και ο Werner κέρδισαν το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ μαριονετών του Ζάγκρεμπ με την παράσταση «Eine kleine nachtmusik». Το 2000 πήραν επίσης το πρώτο βραβείο στην Πράγα με την παράσταση «Ο μαγικός Αυλός».

Το μυστικό της επιτυχίας τους είναι, πέρα από το ταλέντο τους και την πολύχρονη πείρα τους, η ικανότητά τους να δημιουργούν μια «ομάδα». Η Christine και ο Werner έφεραν κοντά τους τους καλύτερους καλλιτέχνες του είδους κι έφτιαξαν μια δεμένη ομάδα που εργάστηκε σκληρά για να πετύχει το καλύτερο αποτέλεσμα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια: σκηνικά, τεχνικό σύστημα, μαριονέτες, κοστούμια… Βασικό μέλημα του θιάσου είναι η ουσιαστική επαφή με το κοινό. Η ομάδα αγαπά τις περιοδείες, αφού η φιλοσοφία τους είναι να «φέρνουν το θέατρο στους ανθρώπους».



Ο θίασος παρουσιάζει κλασικά έργα (όπως ο «Μαγικός Αυλός»), αλλά και σύγχρονα. Τα γεωγραφικά και γλωσσικά εμπόδια ξεπερνιούνται εύκολα, αφού η «γλώσσα» που χρησιμοποιεί ο θίασος είναι αυτή της μουσικής, σε τέλεια αρμονία με τη χορογραφία των μαριονετών.

Κάθε μέλος της ομάδας έχει έναν σπουδαίο ρόλο στο Θέατρο των Μαριονετών και είναι υπεύθυνο για τα επιμέρους κομμάτια. Ας τους γνωρίσουμε….

Ο γλύπτης: Ο Sepp Rems είναι ο άνθρωπος που δίνει ζωή στο ξύλο. Κατασκευάζει το πρόσωπο της μαριονέτας καταφέρνοντας να δώσει έκφραση σε ένα κομμάτι ξύλο. Είναι υπεύθυνος για τα πρόσωπα, τα όπλα και τα πόδια των μαριονετών. Για τον Rems το ζητούμενο δεν είναι η πολυπλοκότητα –αντιθέτως, είναι τα απλά και αυθεντικά χαρακτηριστικά που κάνουν τις μαριονέτες του να ξεχωρίζουν και να είναι πλέον το σήμα κατατεθέν του θιάσου.

Ο κατασκευαστής: Η μαριονέτα είναι κάτι μεταξύ του δημιουργήματος ενός γλύπτη και του ζωντανού παιξίματος ενός ηθοποιού. Για να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα στο «παίξιμο» μιας μαριονέτας, είναι ζωτικής σημασίας η τέλεια κατασκευή της. Ο στόχος είναι η εκτεταμένη κίνηση χωρίς περίπλοκο τεχνικό εξοπλισμό. Η μαριονέτα πρέπει να είναι ελαφριά και εύκαμπτη, ώστε ο χειριστής να μπορεί με μικρές κινήσεις να δείχνει τον χαρακτήρα της.
Ο Werner Hierzer είναι υπεύθυνος για την κατασκευή των μαριονετών που δημιουργεί ο Sepp Rems. Για την τέλεια σκηνική παρουσία των μαριονετών χρειάζεται πείρα, αφοσίωση και απόλυτη ακρίβεια. Το κεφάλι και τα πόδια κατασκευάζονται από ελαφρύ ξύλο πεύκου. Τα χέρια κατασκευάζονται από βαρύ και μαλακό ξύλο λεμονιάς. Συνδέονται μέσω ενός λεπτού μηχανισμού με το υπόλοιπο σώμα, που κατασκευάζεται από δέρμα και ξύλο. Η τέλεια μαριονέτα απαιτεί ισορροπία μεταξύ των επιμέρους μερών και ακρίβεια χιλιοστού.

Οι χειριστές των μαριονετών: Οι ηθοποιοί στο Marionettentheater είναι οι μαριονετίστες, οι οποίοι δίνουν ζωή στις κούκλες. Εκτός από την Christine και τον Werner Hierzer, στον θίασο είναι και οι Helmut Muehlbacher και Markus Maurer.

Ο χορογράφος Leonard Salaz είναι υπεύθυνος για τις κινήσεις και τις χορογραφίες των μαριονετών.

Ο δημιουργός των κοστουμιών: Η Christine Hierzer, εκτός από τον χειρισμό των μαριονετών, ασχολείται και με τη δημιουργία των κοστουμιών. Χρησιμοποιεί μετάξι, παλιά υφάσματα και δαντέλα και τα καταφέρνει περίφημα, ώστε τα υφάσματα των κοστουμιών να πέφτουν απαλά και να μην εμποδίζουν τις κινήσεις της μαριονέτας.

Ο κατασκευαστής της σκηνής: Η σκηνή του Marionettentheater πληροί όλες τις ανάγκες ενός περιοδεύοντος θιάσου. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η ευελιξία. Αυτή την αλουμινένια κατασκευή έχουν φτιάξει οι Josef Gaisbauer και Ludwig Herndlbauer. Έχει 8 μέτρα μήκος, 4,5 μέτρα ύψος και 5 μέτρα βάθος. Χρειάζεται μόλις 5 ώρες για να στηθεί και ζυγίζει 2,5 τόνους.

Τα σκηνικά, ο ήχος, οι φωτισμοί: Η μόνη διαφορά του Θεάτρου Μαριονετών από ένα «κανονικό» θέατρο είναι στο μέγεθος. Κατά τα άλλα, η δουλειά του σκηνογράφου έχει και εδώ την ίδια σπουδαιότητα. Ο Guenther Patozcka, σχεδιαστής των σκηνικών, δημιουργεί μαζί με τον έμπειρο καλλιτέχνη Josef Holzer τον χώρο μέσα στον οποίο εμφανίζονται οι μαριονέτες. Ο Erich Kulicska είναι υπεύθυνος για τον ήχο και τον φωτισμό.




Η μουσική της παράστασης

Για ένα είδος θεάτρου που δεν βασίζεται την ομιλία, η μουσική –εκτός βέβαια από τις ίδιες τις μαριονέτες- είναι ένα στοιχείο υψίστης σημασίας. Το «Marionettentheater Schloss Schoenbrunn» δίνει ιδιαίτερη σημασία στην μουσική που χρησιμοποιεί σε κάθε παράσταση και φροντίζει να εξασφαλίζει επαγγελματικές ηχογραφήσεις εξαιρετικής ποιότητας.

Για την συγκεκριμένη παράσταση, ο θίασος εξασφάλισε μια ιστορική ηχογράφηση του «Μαγικού Αυλού»: την ηχογράφηση του 1964 υπό την διεύθυνση του Karl Bohn, όπου τραγουδούν οι Fritz Wunderlich, Dietrich-Fischer-Dieskau, Evelin Lear, Roberta Peters κ.α.


Wolfgang Amadeus Mozart

Ο Wolfgang Amadeus Mozart που γεννήθηκε στις 27-1-1756 στο Salzburg, και πέθανε στις 5-12-1791 στη Βιέννη, είναι ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες μουσικής που παρουσιάστηκαν στην ιστορία αυτής της τέχνης. Μαζί με τον Joseph Haydn και τον Ludwig van Beethoven αποτελούν τους σημαντικότερους εκπροσώπους του λεγόμενου «βιεννέζικου κλασικισμού». Ο Mozart διδάχθηκε από τον πατέρα του Leopold από το τέταρτο έτος της ηλικίας του (αρχικά μουσική, αργότερα και άλλα μαθήματα) και παρουσιάστηκε στο κοινό, μαζί με την αδελφή του Maria Anna, σαν ένα «παιδί θαύμα» (για πρώτη φορά το 1761 στο Salzburg). Το πρώτο ταξίδι για συναυλίες του νεαρού Mozart τον οδήγησε τον Ιανουάριο 1762 στο Μόναχο, ένα νεώτερο από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο του 1762 μέσω Passau και Linz στη Βιέννη. Από τον Ιούνιο 1763 έδωσε ο Mozart συναυλίες στο Παρίσι και στο Λονδίνο, καθώς και ως προσκεκλημένος πολλών γερμανών ηγεμόνων.

Ένα ακόμα ταξίδι στο Παρίσι πραγματοποιήθηκε από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο του 1764 και από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο του 1765 βρισκόταν και πάλι στο Λονδίνο. Αυτά τα ταξίδια έδωσαν την ευκαιρία να συναντηθεί ο Mοzart με σημαντικούς μουσικούς της εποχής του. Ο σπουδαιότερος από αυτούς ήταν στο Λονδίνο ο Johann Christian Bach, ένας από τους γιους του μεγάλου Johann Sebastian Bach, o οποίος και επηρέασε σημαντικά τον Mozart στη σταδιοδρομία του. Στο Παρίσι τυπώθηκαν τα πρώτα έργα (σονάτες) του Mozart. Η ιδιαίτερη επιτυχία αυτού του ταξιδιού στο Παρίσι δεν έγινε δυνατόν να επαναληφθεί σε νεώτερα ταξίδια του.

'Ήδη στην παιδική του ηλικία έδειξε ο Mozart ότι διέθετε σημαντικές μουσικές ικανότητες, οι οποίες υποστηρίχθηκαν συστηματικά από τον πατέρα του, ένα από τους καλύτερους παιδαγωγούς μουσικής της εποχής του. Ιδιαίτερα τα ταξίδια σε χώρους με υψηλή μουσική καλλιέργεια έδωσαν σημαντική ώθηση στη συνθετική δραστηριότητα του μεγάλου συνθέτη και βοήθησαν στη δημιουργία ενός χαρακτηριστικού προσωπικού στιλ. Αντίθετα, αμελήθηκε σημαντικά η εκμάθηση διαφόρων τεχνικών της συνθέσεως, με αποτέλεσμα να έχει ο Mozart διαρκώς ορισμένα προβλήματα π.χ. με την αντίστιξη. Μόνο στα χρόνια της Βιέννης κατάφερε, μέσω της επαφής του με τον Joseph Haydn και το φιλόμουσο ευγενή G. van Swieten, αλλά κυρίως λόγω της ενασχολήσεώς του με τα ορατόρια του Friedrich Haendel, να διορθώσει τις παιδικές παραλείψεις. 'Όπως και πολλοί άλλοι συνθέτες εκείνης της εποχής, συνέθετε ο Mozart τα έργα του σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η φήμη όμως ότι συνέγραφε τις συμφωνίες χωρίς προετοιμασία «από το μυαλό», αποτελεί μάλλον καλοπροαίρετη υπερβολή.


Ο Μαγικός Αυλός

Όπερα σε 2 πράξεις του Wolfgang Amadeus Mozart
Κείμενο: Emanuel Schikaneder
Πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βιέννη στις 30 Σεπτεμβρίου 1791

Διεύθυνση: Gerhard Toetschinger
Κοστούμια: Erika Schmitzer-Ebner
Επιμέλεια μουσικής: Werner Hierzer


Διάρκεια παράστασης:2 ώρες

Συντελεστές:

Ζαράστρο: Franz Crass
Βασίλισσα της νύχτας: Roberta Peters
Παμίνα: Evelyn Lear
Ταμίνο: Fritz Wunderlich
Παπαγκένο: Dietrich Fischer - Dieskau
Παπαγκένα: Lisa Otto
Ομιλητής: Hans Hotter
Πρώτος ιερέας: Hubert Hilten
Δεύτερος ιερέας: Martin Vantin
Τρίτος ιερέας: Manfred Roehrl
Μονόστατος: Friedrich Lenz
Πρώτη κυρία: Hildegard Hilebrecht
Δεύτερη κυρία: Cvetka Ahlin
Τρίτη κυρία: Sieglinde Wagner
Πρώτο αγόρι: Rosl Schwaiger
Δεύτερο αγόρι: Antonia Fahberg
Τρίτο αγόρι: Raili Kostia
Πρώτος οπλισμένος πολεμιστής: James King
Δεύτερος οπλισμένος πολεμιστής: Martti Talvela




Yπόθεση

Πρώτη Πράξη

Βρισκόμαστε σε μια κακόφημη περιοχή. Ο Ταμίνο, κυνηγημένος από ένα γιγαντιαίο φίδι, διασώζεται από τρεις κυρίες που ανήκουν στο δικαστήριο της βασίλισσας της νύχτας, και οι οποίες σκοτώνουν το τέρας. Η ομορφιά του Ταμίνο τους εντυπωσιάζει, πρέπει όμως να φύγουν για να ενημερώσουν τη βασίλισσα. Στη σκηνή μπαίνει ο Παπαγκένο, ο οποίος είναι κυνηγός πουλιών, αλλά και ο ίδιος είναι μισός άνθρωπος μισό πουλί. Ο Ταμίνο νομίζει ότι αυτός είναι ο σωτήρας του και ο Παπαγκένο δεν τον διαψεύδει. Για να τον τιμωρήσουν τον Παπαγκένο για αυτήν την εξαπάτηση, οι τρεις κυρίες του κλείνουν το στόμα με μια κλειδαριά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σκληρό για τον Παπαγκένο που είναι πολύ φλύαρος. Εντωμεταξύ, με εντολή της βασίλισσας, οι τρεις κυρίες δείχνουν στον Ταμίνο μια εικόνα της κόρης της βασίλισσας, της Παμίνα. Βλέποντας το πορτρέτο, ο Ταμίνο ερωτεύεται την κοπέλα. Οι κυρίες λένε στον Ταμίνο ότι ο μάγος Ζαράστρο έχει απαγάγει την κοπέλα και ο Ταμίνο δηλώνει ότι θα την σώσει. Ακούγεται μια βροντή και εμφανίζεται η βασίλισσα, η οποία ρωτά τον Ταμίνο τι σκοπεύει να κάνει. Οι τρεις κυρίες δίνουν στον Ταμίνο έναν μαγικό αυλό για να τον προστατεύει από τον κίνδυνο στη δύσκολη αποστολή του.

Αφαιρούν από το στόμα του Παπαγκένο την κλειδαριά με την προϋπόθεση ότι θα οδηγήσει τον Ταμίνο στο παλάτι του Ζαράστρο. Επιπλέον, δίνουν στον Ταμίνο και τα μαγικά κουδούνια για προστασία, καθώς και τρία αγόρια για συνοδεία. Έτσι, η ομάδα είναι έτοιμη να ξεκινήσει. Στο μεταξύ, η Παμίνα φρουρείται στο παλάτι του Ζαράστρο από τον Μονόστατο. Ο Παπαγκένο εμφανίζεται μπροστά στον Μονόστατο και ο τελευταίος τρομάζει από την εμφάνισή του! Αλλά και ο Παπαγκένο φοβάται τον Μονόστατο! Και οι δυο νομίζουν ότι ο άλλος είναι ο διάβολος. Ο Παπαγκένο ανακτά το κουράγιο του και αποκαλύπτει την αποστολή του. Την ίδια στιγμή ο Ταμίνο και η Παμίνα το σκάνε από το παλάτι. Ο Ταμίνο βρίσκεται σε ένα δάσος, μπροστά από το ναό της Φρόνησης. Όταν προσπαθεί να μπει στο ναό, μια φωνή τον γυρίζει πίσω. Είναι ένας ιερέας, ο οποίος του αποκαλύπτει τον αληθινό χαρακτήρα του Ζαράστρο. Αποδεικνύεται ότι ο Ζαράστρο δεν απήγαγε την Παμίνα θέλοντας το κακό της, καθώς δεν είναι ένας κακός μάγος, αλλά ένας ευγενικός και σοφός άνθρωπος. Εμπνεόμενος από τη μορφή της Παμίνα, ο Ταμίνο παίζει μια μελωδία στον μαγικό αυλό και γοητεύει ακόμα και τα άγρια θηρία. Ωστόσο, η μουσική που παίζει ο Ταμίνο απευθύνεται στην Παμίνα και όχι στα λιοντάρια ή τους πιθήκους. Στη σκηνή μπαίνει ο Παπαγκένο μαζί με τον Μονόστατο, ψάχνοντας για τον Ταμίνο. Ο παπαγκένο δοκιμάζει τα μαγικά κουδούνια και τότε ο Μονόστατος αρχίζει να χορεύει και να τραγουδάει. Στη συνέχεια εμφανίζεται ο Ζαράστρο, ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι η Παμίνα προσπάθησε να το σκάσει επειδή ο Μονόστατος τη βασάνιζε. Ο Ζαράστρο συγχωρεί την κοπέλα για τη φυγή της. Ο Ταμίνο και η Παμίνα είναι τώρα μαζί, και ο κακός Μονόστατος τιμωρείται. Ο Παπαγκένο και ο Ταμίνο ετοιμάζονται να μπουν στο ναό.


Δεύτερη Πράξη

Ο Ζαράστρο ζητά από τους θεούς να τον βοηθήσουν να εξασφαλίσει το μέλλον των δυο. Η δοκιμασία αρχίζει. Ο Παπαγκένο και ο Ταμίνο διατάζονται να τηρήσουν απόλυτη σιγή. Η Παμίνα κοιμάται στον κήπο του Ζαράστρο. Ο Μονόστατος παραμονεύει για να την βασανίσει. Τότε εμφανίζεται η βασίλισσα της νύχτας και δίνει στην κόρη της ένα μαχαίρι προτρέποντάς την να σκοτώσει τον Ζαράστρο ώστε να κερδίσει την ελευθερία της και να ζήσει μαζί με τον αγαπημένο της Ταμίνο. Μετά από λίγο η βασίλισσα εξαφανίζεται και έρχεται ο Ζαράστρο, η εμφάνιση του οποίου αποτρέπει τον Μονόστατο από τα κακόβουλα σχέδιά του. Η Παμίνα ικετεύει τον Ζαράστρο να δείξει έλεος σε αυτήν και την μητέρα της. Η παράκλησή της είναι επιτυχής γιατί «η εκδίκηση δεν έχει καμία θέση σε αυτές τις ιερές αίθουσες». Στο μεταξύ, η δοκιμασία στο ναό συνεχίζεται. Ο Παπαγκένο δυσκολεύεται να παραμείνει σιωπηλός. Τα τρία αγόρια του δίνουν συμβουλές, αλλά εκείνος δείχνει να ενδιαφέρεται μόνο για τα τρόφιμα που τους προσφέρονται για το ταξίδι τους. Ο Ταμίνο υπακούει στη διαταγή και παραμένει σιωπηλός, αλλά η Παμίνα παρερμηνεύει αυτή του τη σιωπή και νομίζει ότι δεν την αγαπά πια. Ο Ταμίνο αντέχει στη δοκιμασία της σιωπής και σαν ανταμοιβή του επιτρέπεται η είσοδος στο ναό. Ο Παπαγκένο ανυπομονεί να δοκιμάσει το κρασί ώστε να βρει «ένα κορίτσι ή μια γυναίκα». Σκοπεύει μάλιστα να χρησιμοποιήσει και τα μαγικά κουδούνια για να πετύχει το στόχο του. Πράγματι, εμφανίζεται μια γυναίκα, αλλά είναι δεν είναι νέο κορίτσι, αλλά ηλικιωμένη. Ο Παπαγκένο προσπαθεί να τρέξει μακριά, όμως αποδεικνύεται ότι πρόκειται για την όμορφη Παπαγκένα, η οποία είναι μεταμφιεσμένη. Ο Ταμίνο πρέπει τώρα να υποβληθεί στη δοκιμασία της φωτιάς και του νερού, έχοντας την Παμίνα στο πλευρό του. Ο μαγικός αυλός βοηθάει το ζευγάρι να υπερπηδήσει τους κινδύνους. Δυο οπλισμένοι πολεμιστές τους ανοίγουν το δρόμο. Ο Παπαγκένο εντωμεταξύ είναι απαρηγόρητος που έχασε την όμορφη Παπαγκένα. Τα τρία αγόρια τον αποτρέπουν από το να βάλει τέλος στη ζωή του. Δοκιμάζει πάλι τα μαγικά κουδούνια και η Παπαγκένα εμφανίζεται ξανά. Ο Ταμίνο έχει περάσει με επιτυχία την δοκιμασία έχοντας δίπλα του την Παμίνα. Ο Ζαράστρο αναγγέλλει τη νίκη του φωτός πάνω στο σκοτάδι. Ο Ταμίνο και ο Παπαγκένο μπαίνουν στο Ναό του Ήλιου. Το Καλό έχει νικήσει το Κακό.



Εισιτήρια:
Πλατεία (ενήλικες) 25 ευρώ
Πλατεία (παιδικά/ φοιτητικά) 20 ευρώ
Εξώστης (ενήλικες) 20 ευρώ
Εξώστης (παιδικά/ φοιτητικά) 15 ευρώ
Θεωρείο (4 άτομα) 80 ευρώ



Παραστάσεις: 10 με 26 Ιανουαρίου
Ώρες παραστάσεων:
Δευτέρα 20.00
Τετάρτη 20.00
Πέμπτη 20.00
Παρασκευή 20.00
Σάββατο 16.00
Σάββατο 20.00
Κυριακή 12.00
Κυριακή 20.00



Πληροφορίες: Coronet, Φρύνης 11, Παγκράτι, 210-70.12.123, 70.12.511