Σαν σήμερα, πριν από εξήντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1946, το δικαστήριο της Νυρεμβέργης καταδίκαζε ως ενόχους είκοσι έναν από τους είκοσι τέσσερις ηγέτες των Ναζί για εγκλήματα πολέμου.. Η πιο σημαντική δίκη της ανθρωπότητας ήταν γεμάτη εντάσεις, μυστικά, παροξυσμούς και εν τέλει η δικαιοσύνη απεδόθη έπειτα από την διαδικασία που κράτησε κοντά έντεκα μήνες, μιας και ξεκίνησε στις 20 Νοεμβρίου του 1945 και τελείωσε οριστικά στις 1 Οκτωβρίου του 1946.

Το Δικαστήριο που συστάθηκε ήταν αποτέλεσμα μιας συμφωνίας, την οποία υπέγραψαν οι Κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών στις 8 Αυγούστου 1945 στο Λονδίνο, για την δίκη και πιθανή καταδίκη όλων των εγκληματιών πολέμου των προερχόμενων από τον Άξονα.

Η συμφωνία αυτή προέβλεπε ότι το Δικαστήριο θα απαρτιζόταν από τέσσερα μέλη, καθένα από τα οποία θα είχε και ένα αναπληρωματικό. Τόσο τα τακτικά, όσο και τα αναπληρωματικά μέλη, θα ορίζονταν από τις υπογράφουσες τη συμφωνία Κυβερνήσεις. Απαρτία θεωρείται ότι έχει το Δικαστήριο μόνον όταν παρίστανται και τα τέσσερα μέλη του (τακτικά ή αναπληρωματικά). Αφέθηκε ανοικτό το θέμα να υπάρξουν και άλλες δίκες, αν προέκυπτε τέτοια ανάγκη κατά την ακροαματική διαδικασία.

Στο Δικαστήριο συμμετείχε επίσης και η Γαλλία, ενώ οι βασικές κατηγορίες ήταν τέσσερις. Εγκλήματα (Γ), και Συνομωσία (Δ)... Το Δικαστήριο απαρτίσθηκε από τα εξής μέλη:
Μ. Βρετανία: Αρχιδικαστής Sir Geoffrey Lawrence (τακτικό μέλος και Πρόεδρος του Δικαστηρίου), Δικαστής Sir Norman Birkett (αναπληρωματικό μέλος)
Ην. Πολιτείες: Francis Biddle (τακτικό μέλος), Δικαστής John Parker (αναπληρωματικό μέλος)
Γαλλία: Καθηγητής Henri Donnedieu de Vabres (τακτικό μέλος), Εφέτης Robert Falco (αναπληρωματικό μέλος)
Σοβιετική Ένωση: Αντιστράτηγος Iona Nikitchenko (τακτικό μέλος)
Υποστράτηγος Alexander Volchkov (αναπληρωματικό μέλος).

Έπειτα από μια μεγάλη σε χρονικό διάστημα ακροαματικής διαδικασία η απόφαση που βγήκε για τους μεγαλύτερους εγκληματίες στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν η εξής:
Χέρμαν Γκαίριγκ (Hermann Göring): Το Νο2 των Ναζί μετά τον Αδόλφο Χίτλερ... Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού. Αυτοκτόνησε με υδροκυάνιο μια ημέρα πριν εκτελεστεί η απόφαση.
Άλφρεντ Γιοντλ (Alfred Jodl): Το απόλυτο αφεντικό της Βερμάχτ. Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Ερνστ Καλτενμπρούννερ (Ernst Kaltenbrunner): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Βίλχελμ Κάιτελ (Wilhelm Keitel): Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Γκούσταφ Κρούπ φον Μπόλεν ουντ Χάλμπαχ (Gustav Krupp von Bohlen und Halbach): Δεν υπήρξε ετυμηγορία, καθώς απουσίαζε για λόγους υγείας. Παραπέμφθηκε σε άλλη δίκη, όπως προβλεπόταν από τη συνθήκη ορισμού του Δικαστηρίου, ωστόσο πέθανε πριν παραστεί σε δικαστήριο.
Ρόμπερτ Λέι (Robert Ley): Αυτοκτόνησε στις 25 Οκτωβρίου 1945, πριν ολοκληρωθεί η ακροαματική διαδικασία.
Μάρτιν Μπόρμαν (Martin Bormann): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος. Δικάσθηκε ερήμην, καθώς είχε εξαφανισθεί βγαίνοντας από το καταφύγιο του Χίτλερ στο Βερολίνο. Το πτώμα του δεν είχε βρεθεί μέχρι το 1998.
Κονσταντίν φον Νόϊρατ (Baron Konstantin von Neurath): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Κάθειρξη 15 ετών.
Καρλ Ντένιτς (Karl Dönitz): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β) και (Γ). Ποινή: Κάθειρξη 10 ετών.
Φραντς φον Πάπεν (Franz von Papen): Αθωώθηκε.
Έριχ Ρέντερ (Erich Röder): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α), (Β), (Γ). Ποινή: Ισόβια κάθειρξη.
Ιωακείμ φον Ρίμπεντροπ (Joachim von Ribbentrop): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ (Alfred Rosenberg): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Φριτς Ζάουκελ (Fritz Saukel): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Χιάλμαρ Σάχτ (Hjalmar Schacht): Αθωώθηκε.
Μπάλντουρ φον Σίραχ (Baldur von Schirach): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
Άρτουρ Σέϋς-Ίνκβαρτ (Arthur Seyss-Inquart): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Άλμπερτ Σπέερ (Albert Speer): Ο «Αρχιτέκτονας του Θανάτου». Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
Γιούλιους Στράιχερ (Julius Streicher): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Χανς Φρανκ (Hans Frank): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Βίλχελμ Φρικ (Wilhelm Frick): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
Χανς Φρίτζε (Hans Fritzsche): Αθωώθηκε.
Βάλτερ Φουνκ (Walther Funk): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη.
Ρούντολφ Ες (Rudolf Hess): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α) και (Β). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη.

Οι θανατικές ποινές εκτελέσθηκαν σε ειδικά στημένη αγχόνη στις 16 Οκτωβρίου 1946. Οι Γάλλοι εκπρόσωποι πρότειναν την εκτέλεση δια τυφεκισμού, αυτό όμως δεν έγινε δεκτό από τον Biddle και τους Σοβιετικούς, με το αιτιολογικό ότι οι κατηγορούμενοι είχαν προσβάλει το στρατιωτικό ήθος και δεν τους άρμοζε εκτέλεση που αρμόζει σε στρατιωτικούς. Οι καταδικασμένοι σε φυλάκιση μεταφέρθηκαν στη φυλακή του Σπάνταου. Ήταν το τέλος μιας διαδικασίας που συγκλόνισε τον κόσμο και συνεχίζει να τον συγκλονίζει μιας και εκείνοι οι άνθρωποι ήταν τόσο επικεντρωμένοι στο «έργο» τους, κάτι που φαίνεται και στα λόγια του απόλυτου Εθνικοσοσιαλιστή και αναπληρωτή του Αδόλφου Χίτλερ, Ρούντολφ Ες... «Είμαι ευτυχισμένος γνωρίζοντας ότι εκπλήρωσα την υποχρέωσή μου απέναντι στο λαό μου, την υποχρέωση μου ως Γερμανός, εθνικοσοσιαλιστής και πιστός σύντροφος του ηγέτη μου. Δεν μετανοώ για τίποτα. Εάν βρισκόμουν πάλι στην αρχή, θα ενεργούσα πάλι καθώς ενέργησα, ακόμα κι αν ήξερα, ότι στο τέλος θα βρω τον θάνατο στις φλόγες. Δεν έχει σημασία τι θα κάνουν οι άνθρωποι, αφού κάποτε θα βρεθώ μπροστά στο δικαστήριο της αιωνιότητας. Μόνο απέναντί του θα λαμβάνω ευθύνη, και ξέρω πως θα αθωωθώ...»