Η επίτευξη μιας γενιάς ελεύθερης από το AIDS είναι δυνατή εάν η διεθνής κοινότητα επιταχύνει τις προσπάθειές της για την παροχή καθολικής πρόσβασης στην πρόληψη, θεραπεία, και την κοινωνική προστασία, σύμφωνα με την έκθεση "Παιδιά και AIDS: Πέμπτη Έκθεση Απολογισμού 2010», που δόθηκε στη δημοσιότητα με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του AIDS. Η επίτευξη αυτού του στόχου, ωστόσο, εξαρτάται από την προσέγγιση των πιο περιθωριοποιημένων μελών της κοινωνίας.

Ενώ τα παιδιά γενικά έχουν ωφεληθεί τα μέγιστα από τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε για την καταπολέμηση του AIDS, υπάρχουν εκατομμύρια γυναικών και παιδιών που δεν προσεγγίζονται, εξ αιτίας διακρίσεων και ανισοτήτων με βάση το φύλο, την οικονομική κατάσταση, τη γεωγραφική θέση, το μορφωτικό επίπεδο και την κοινωνική θέση. Η άρση αυτών των εμποδίων είναι ζωτικής σημασίας για την καθολική πρόσβαση στη γνώση, τη φροντίδα, την προστασία και για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού από τη μητέρα στο παιδί, για όλες τις γυναίκες και τα παιδιά.

«Κάθε μέρα, σχεδόν 1.000 μωρά στην υποσαχάρια Αφρική μολύνονται από τον ιό HIV μέσω της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί», είπε ο Aντονι Λέικ, Εκτελεστικός Διευθυντής της UNICEF. «Η πέμπτη μας έκθεση απολογισμού για τα παιδιά και το AIDS επισημαίνει πρωτοβουλίες όπως το «Πακέτο Μητέρας Μωρού» που μπορεί να φέρει τη σωτήρια αντιρετροϊκή θεραπεία σε περισσότερες μητέρες και τα μωρά τους από ποτέ».


Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναθεώρησε τις κατευθυντήριες γραμμές της νωρίτερα αυτή τη χρονιά, για την εξασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών πρόληψης της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί, για οροθετικές εγκύους και τα βρέφη τους. Το 2009, σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το 53% των εγκύων γυναικών που ζουν με AIDS, έλαβαν αντιρετροϊκά φάρμακα για την πρόληψη της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί μετάδοσης, σε σύγκριση με 45% το 2008. Μία από τις σημαντικότερες αυξήσεις σημειώθηκε στην Ανατολική και Νότια Αφρική, όπου το ποσοστό αυξήθηκε κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, από 58% το 2008 σε 68% τοις εκατό το 2009.


Το AIDS εξακολουθεί να είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία σε παγκόσμιο επίπεδο και μια σημαντική αιτία μητρικής θνησιμότητας στις χώρες με γενικευμένες επιδημίες. Στην υποσαχάρια Αφρική, το 9% της μητρικής θνησιμότητας οφείλεται στον ιό HIV και το AIDS.

«Περίπου 370.000 παιδιά γεννιούνται με τον ιό HIV κάθε χρόνο. Κάθε μία από αυτές τις λοιμώξεις είναι δυνατόν να προληφθεί,» είπε ο Μισέλ Σιντιμπέ, Εκτελεστικός Διευθυντής της UNAIDS. «Πρέπει να αποτρέψουμε το θάνατο των μητέρων και την προσβολή των μωρών από τον ιό HIV. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ζήτησα την ουσιαστική εξάλειψη της μετάδοσης του ιού από τις μητέρες στα παιδιά τους μέχρι το 2015.»

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας εξέδωσε επίσης νέες κατευθυντήριες γραμμές για τα αντιρετροϊκά φάρμακα για την θεραπεία των μωρών και των παιδιών, ανοίγοντας το δρόμο για πολλά ακόμα παιδιά με τον ιό HIV στο δικαίωμα για άμεση αντιρετροϊκή θεραπεία. Σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ο αριθμός των παιδιών κάτω των 15 ετών που έλαβαν θεραπεία αυξήθηκε από 275.300 το 2008 σε 356.400 το 2009. Η αύξηση αυτή σημαίνει ότι το 28% των 1,27 εκατομμυρίων παιδιών που υπολογίζεται ότι έχουν ανάγκη αντιρετροϊκής θεραπείας, τη λαμβάνουν.


Στα περισσότερα μέρη του κόσμου, οι νέες μολύνσεις από τον HIV μειώνονται σταθερά ή σταθεροποιούνται. Το 2001, εκτιμάται ότι περίπου 5,7 εκατομμύρια νέοι ηλικίας 15-24 ετών ζούσαν με τον ιό HIV. Στα τέλη του 2009, ο αριθμός αυτός μειώθηκε στα 5 εκατομμύρια. Ωστόσο, σε εννέα χώρες - όλες στη νοτιότερη Αφρική - τουλάχιστον 1 στους 20 νέους είναι φορέας του ιού HIV. Παγκοσμίως, πάνω από το 60% όλων των νέων που ζουν με τον ιό HIV είναι γυναίκες. Στην υποσαχάρια Αφρική, ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν 70%.