Μπορεί το κτίριο του αύριο να είναι ενεργειακά αυτόνομο, δηλαδή να μπορεί να παράγει το σύνολο της ενέργειας που χρειάζεται από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς σύνδεση με τη ΔΕΗ ή χρήση πετρελαίου και άλλων ορυκτών καυσίμων; Πόσο δελεαστική μοιάζει μια καταφατική απάντηση, ειδικά σήμερα που οι τιμές του πετρελαίου έχουν απογειωθεί και τα τιμολόγια της ΔΕΗ τραβούν την ανηφόρα...

Ενα πρωτότυπο πείραμα που υλοποιεί το Πολυτεχνείο, στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου δείχνει πως ο δρόμος προς την ενεργειακή αυτονομία ανοίγει ήδη, μέσω της επιστημονικής έρευνας και ανάλογων εφαρμογών. Περί τίνος πρόκειται; Οι ερευνητές του Πολυτεχνείου πήραν ένα παλιό κτίριο, όπου λειτουργούσε τη δεκαετία του '80 μια βιομηχανία παραγωγής ζυμαρικών (και μάλιστα βιολογικών) και το μετέτρεψαν σε ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων, 500 τετραγωνικών μέτρων.

Αντί για μακαρόνια, θα παράγει τώρα... τεχνολογική καινοτομία. Το κτίριο δεν έχει καμία βιοκλιματική προδιαγραφή, είναι ένα κοινότατο κτίριο (με λάθος προσανατολισμό), γεγονός που δείχνει ότι η ενεργειακή αυτονομία μπορεί να γενικευθεί. Το κτίριο τροφοδοτείται με ενέργεια, η οποία παράγεται από 6 μικρές αλλά εξελιγμένες ανεμογεννήτριες (ισχύος 6 kW η καθεμία, 36 kW συνολικά) και φωτοβολταϊκά πάνελ (475 τ.μ., ισχύος 47 kW σύνολο). Το ηλεκτρικό ρεύμα από τον άνεμο και τον ήλιο έρχεται στο κτίριο, και μέσω συστημάτων αντιστροφέων μετατρέπεται από συνεχές σε εναλλασσόμενο, δηλαδή στη μορφή που χρησιμοποιούμε στις οικιακές χρήσεις.

Το ρεύμα αξιοποιείται αμέσως για τον κλιματισμό, τη λειτουργία των υπολογιστικών συστημάτων και γενικά για κάθε ανάγκη. Εάν κάποια ημέρα περισσεύει ηλεκτρικό ρεύμα (είτε γιατί η παραγωγή είναι μεγάλη, είτε η ζήτηση μικρή) μπορεί να αποθηκευθεί με τη μορφή υδρογόνου. Το ρεύμα δηλαδή χρησιμοποιείται για ηλεκτρόλυση νερού, από την οποία παράγεται υδρογόνο και οξυγόνο. Το υδρογόνο αποθηκεύεται σε συνθήκες μεγάλης πίεσης και καθαρότητας 99,9%. Στη συνέχεια, μια ημέρα που θα υπάρχει έλλειμμα ενέργειας, το υδρογόνο μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρική ενέργεια σε ένα μεγάλο στοιχείο καυσίμου (ή κυψέλη καυσίμου), ισχύος 120 kW.


Καυστήρας υδρογόνου

Εχοντας δυνατότητα ασφαλούς αποθήκευσης μέχρι 60 κιλών υδρογόνου στο πιλοτικό κτίριο του Πολυτεχνείου μπορούν να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες πέντε ημερών. Επιπλέον, το κτίριο είναι εξοπλισμένο με τον πρώτο καυστήρα υδρογόνου στον κόσμο, δυναμικότητας 90.000 θερμίδων, που μπορεί να ζεσταίνει μεγάλη ποσότητα νερού, η οποία θα ενισχύει τη χειμερινή θέρμανση. Και όλα αυτά λειτουργούν συνδυασμένα και αυτοματοποιημένα, με συστήματα διαρκούς παρακολούθησης μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι προδιαγραφές ασφαλείας υπόσχονται απόλυτη σιγουριά, ειδικά στο ευαίσθητο θέμα του υδρογόνου.

«Η πιο βασική καινοτομία του κτιρίου και του εφαρμοζόμενου προγράμματος είναι το γεγονός ότι όλα αυτά τα συστήματα έχουν τεθεί να δουλέψουν μαζί σε ένα χώρο. Εχουμε δηλαδή συνεργασία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αξιοποίησή τους, αποθήκευση της περίσσειας σε μορφή υδρογόνου, μετατροπή του υδρογόνου πάλι σε ηλεκτρική ή θερμική ενέργεια», λέει στην «Κ» ο κ. Ιωάννης Πασπαλιάρης, πρόεδρος της Σχολής Μεταλλουργών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που έχει και την επιστημονική ευθύνη του προγράμματος. Το πρόγραμμα είναι ευρωπαϊκό.

Πολλά από τα συστήματα, τα υπολογιστικά προγράμματα και τις διατάξεις έχουν παραχθεί στην Ιταλία ή σε άλλες χώρες, αλλά η ευθύνη σύνδεσής τους και λειτουργίας ανήκει στους ερευνητές του ΕΜΠ. Τα συστήματα του κτιρίου βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία εδώ και ένα μήνα. «Ετοιμαζόμαστε για επόμενα βήματα. Το βασικό είναι ότι αποδείξαμε ότι όλα αυτά μπορούν να δουλέψουν από κοινού. Το ενεργειακά αυτόνομο κτίριο δεν είναι ουτοπία», τονίζει ο κ. Πασπαλιάρης. Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχουν επίσης η κ. Μαρία Ταξιάρχου, ο Αντώνης Πέππας και ο Πανώριος Μπενάδρος.


Η Ελλάδα σε τροχιά εξοικονόμησης και αναβάθμισης

Εχει ειπωθεί από Ελληνες επιστήμονες ότι στην Ελλάδα δαπανούμε για τη θέρμανση των κτιρίων περισσότερα από όσα οι... Σουηδοί. Και μόνο αυτό θα έφτανε για να δείξει πόσο έντονο είναι το πρόβλημα της υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης στα ελληνικά κτίρια, αποτέλεσμα κυρίως της ανεπαρκούς μόνωσης που διαθέτουν.

Ο κτιριακός τομέας είναι υπεύθυνος για το 40% περίπου της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι ανάγκες για θέρμανση των κατοικιών στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου στο 70% της συνολικής ενεργειακής τους κατανάλωσης. Ταχύτατα αυξανόμενη είναι στη χώρα μας η κατανάλωση ενέργειας για τον κλιματισμό των κτιρίων, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι να δημιουργούνται κορυφώσεις αιχμής στη ζήτηση ηλεκτρικού φορτίου.

Η ενεργειακή αυτονομία των κτιρίων μπορεί να κατακτηθεί με τον συνδυασμό δύο βασικών επιδιώξεων: αφενός της προσπάθειας εξοικονόμησης ενέργειας, αφετέρου με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι οποίες θα βρίσκονται πάνω ή δίπλα στο κτίριο.
Με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, η ελληνική πολιτεία άρχισε τα τελευταία χρόνια να ασχολείται με το θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων.

Ξεκίνησε η διαδικασία έκδοσης Ενεργειακών Πιστοποιητικών, η οποία όμως -στον βαθμό που δεν υπήρχαν κεφάλαια για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων- έμοιαζε ως ένα επιπλέον κόστος. Στην κατεύθυνση της αναβάθμισης επιχειρεί να συμβάλλει, με περιορισμένο όμως τρόπο, το Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον», του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Πηγή: Καθημερινή