Έχει συνδέσει το όνομά του με γλωσσικές εκφράσεις, μύθους, αστρολογικές προβλέψεις, ακόμα και σπάνια φυσικά φαινόμενα. Το «μπλε φεγγάρι», δηλαδή η πανσέληνος, για δεύτερη φορά μέσα στον ίδιο μήνα, θα συμβεί σήμερα Παρασκευή, συνοδευόμενο από πλήθος εκδηλώσεων. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε 2,5 χρόνια περίπου. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Όταν αυτές αθροίζονται, εμφανίζεται ένα επιπλέον φεγγάρι.

«Καθώς ο σεληνιακός μήνας είναι μικρότερος από το μέσο μήνα του ημερολογίου, τυχαίνει να έχουμε δύο πανσελήνους μέσα στον ίδιο μήνα. Το φαινόμενο αυτό αποκαλείται "μπλε πανσέληνος", όρος που όμως δεν χρησιμοποιείται επίσημα στην Αστρονομία», εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο αστρονόμος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Νίκος Ματσόπουλος.

Φέτος έχει δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο φαινόμενο, καθώς συμβαίνει τον Αύγουστο. «Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στην αστρονομία η πανσέληνος του Αυγούστου δεν διαφέρει από τις υπόλοιπες. Το λαμπρότερο φεγγάρι συμβαίνει όταν την ημέρα της πανσελήνου η Σελήνη βρίσκεται στην πιο κοντινή απόστασή της από τη Γη, δηλαδή περίπου μία φορά το χρόνο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται και "Super moon"», διευκρινίζει ο κ. Ματσόπουλος.

Η παλαιότερη αναφορά του όρου «μπλε φεγγάρι» καταγράφεται το 1524 σε ένα έντυπο που επιτίθεται στον αγγλικό κλήρο. Στο κείμενο αυτό σημειώνεται: «Εάν πουν ότι το φεγγάρι είναι μπλε, τότε θα πρέπει να πιστέψουμε ότι αυτό είναι αλήθεια». Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται ο μεσαιωνικός όρος «belewe», που μεταφράζεται ως «μπλε», σημαίνει όμως και «προδοσία». Για το λόγο αυτό όταν το 18ο αιώνα κατά τη διάρκεια της Γρηγοριανής μεταρρύθμισης του ημερολογίου, όπου «χάθηκαν» κάποιες μέρες, «χάθηκε» και ένα φεγγάρι, αυτό ονομάστηκε «το φεγγάρι της προδοσίας».

Η πιθανότερη προέλευση του όρου «μπλε φεγγάρι» προέρχεται από το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια πυρκαγιών ή εκρήξεων ηφαιστείων και εξαιτίας του καπνού ή της σκόνης στην ατμόσφαιρα, το φεγγάρι φαίνεται κοντά στον ορίζοντα να έχει ένα μπλε χρώμα. Το γεγονός αυτό συνέβη μετά την έκρηξη του ηφαιστείου του Κρακατόα το 1883 και του ηφαιστείου Ελ Χιχόν στο Μεξικό το 1983 και στις πυρκαγιές του 1950 στη Σουηδία και του 1951 στον Καναδά.

Ο όρος «μπλε φεγγάρι» έχει και μεταφορική σημασία, που υπογραμμίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει σπάνια.


Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι το «Μπλε φεγγάρι» θα συμβεί αύριο, 31 Αυγούστου, στις χώρες που βρίσκονται δυτικά της ζώνης ώρας UTC/GMT +8. Σε χώρες που βρίσκονται ανατολικά από τη ζώνη των UTC/GMT +9 ωρών (στον Ειρηνικό ωκεανό), οι δύο πανσέληνοι θα εμφανιστούν τον Σεπτέμβριο, την 1η και στις 30 του μήνα.

Η επόμενη διπλή πανσέληνος θα συμβεί στις 2 και 31 Ιουλίου του 2015.



Οι εκδηλώσεις και τα ανοιχτά μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι

Επτά ακόμα μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι προστέθηκαν στον «χάρτη» των μνημείων που θα ανοίξουν τις πόρτες τους για το κοινό το βράδυ της διπλής Πανσελήνου, στις 31 Αυγούστου, με ή χωρίς εκδηλώσεις.

To Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε το πράσινο φως για τον εορτασμό της φετινής δεύτερης αυγουστιάτικης πανσελήνου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (με μία ξενάγηση στην έκθεση των Αντικυθήρων και μία μουσική συναυλία), το Ιερό των Μεγάλων Θεών Σαμοθράκης (με συναυλία της Σαβίνας Γιαννάτου), το Κάστρο Τρικάλων, το Αρχαίο Θέατρο της Ζέας και τους αρχαιολογικούς χώρους σε Όλυνθο, Ελέα και Θερμή.


Έτσι, ο αριθμός των μουσείων και μνημείων, που θα μείνουν ανοικτά με ελεύθερη είσοδο υπερβαίνει τα 125 σε όλη την επικράτεια, ενώ στα 85 από αυτά θα πραγματοποιηθούν συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και ξεναγήσεις.

Από τις εκδηλώσεις αυτές, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο «συγχρονισμός» μουσείων και αρχαιολογικών χώρων στις Κυκλάδες, όπου το βράδυ της 31ης Αυγούστου, στις 22:00 και 23:00 η ώρα, θα ακουστεί η «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου.

Η βραδιά που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού έχει τίτλο «Στο φως του φεγγαριού» και μότο τέσσερις στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου:

«Στρωμένος με φύλλα μαλακού χρυσαφιού
που σαλεύανε λάμποντας πάνω στη θάλασσα,
σπατάλη αμύθητου φωτός ο δρόμος του φεγγαριού.

Μεσάνυχτα, Αύγουστος. Με μεγάλη πανσέληνο».

Ο θεσμός της αυγουστιάτικης πανσελήνου χρόνο με το χρόνο και παρά την κρίση δυναμώνει, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή (80 χώροι το 2011), αλλά και στην καθολικότερη εθελοντική προσφορά των εργαζομένων που θα μεριμνήσουν για τη φύλαξή τους.

Το Μουσείο της Ακρόπολης γιορτάζει την δεύτερη αυγουστιάτικη πανσέληνο την Παρασκευή με ρομαντικές μελωδίες για το φεγγάρι από το Μουσικό Σχολείο Βόλου, στον προαύλιο χώρο του στις 21:30 μ.μ.

Το Μουσείο θα παραμείνει ανοιχτό από τις 08:00 το πρωί έως τα μεσάνυχτα (η είσοδος θα είναι ελεύθερη από τις 21:00 μ.μ.), δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να περιηγηθούν τους εκθεσιακούς χώρους και να απολαύσουν τη θέα του Ιερού Βράχου υπό το σεληνόφως.

Βρείτε σε αυτό το φυλλάδιο του Υπουργείου Πολιτισμού όλους τους ανοιχτούς χώρους και εκδηλώσεις για την πανσέληνο της 31ης Αυγούστου 2012..

Πηγές: Nooz.gr / ΒΗΜΑ / in.gr



Διαβάστε ακόμη:
Η Αυγουστιάτικη μουσική πανσέληνος στο Μουσείο της Ακρόπολης
Σαμοθράκη... χίλιες μυρωδιές.. χίλιες εικόνες!
Αυγουστιάτικη πανσέληνος χωρίς Ακρόπολη & Σούνιο