Καλησπέρα, καλησπέρα. Σας έχει τύχει να βιώνετε μια δυνατή συναισθηματική κατάστση και να μην μπορείτε να προσδιορίσετε από πού προέκυψε; Σας έχει τύχει να κλαίτε, να γελάτε αλλά να μην ξέρετε αν είναι από ευτυχία η δυστυχία; Η συζήτηση με έναν άνθρωπο που γνωρίζω με έκανε να σκεφτώ πως τα παραπάνω λίγο πολύ τα έχουμε ζήσει όλοι σε διάφορες στιγμές της ζωής μας.

Ορισμός
Άνοιξα λοιπόν τα βιβλία μου και διαπίστωσα ότι η μη κατανόηση των συναισθημάτων μας έχει έννοια και λέγεται αλεξιθυμία. Τι είναι όμως η αλεξιθυμία; Για άλλη μια φορά η Βικιπαιδεία με βοήθησε να βγάλω άκρη και διαπίστωσα αρκετά σημαντικά πράγματα.

Εκεί λοιπόν αναφέρεται πως: "Οι άνθρωποι που βρίσκονται στην κατάσταση που περιγράφεται ως αλεξιθυμία έχουν τεράστια δυσκολία στο να αναγνωρίσουν συναισθηματικές καταστάσεις καθώς εκδηλώνονται. Μπορεί να έχουν μια αίσθηση, όταν βρίσκονται σε μια πολύ δυνατή συναισθηματική κατάσταση, όπως θλίψη με δάκρυα ή ασυγκράτητος θυμός, αλλά όταν προσπαθούν να καταλάβουν τι προκάλεσε αυτή την κατάσταση, δεν μπορούν να καθορίσουν τι ήταν αυτό που τους ερέθισε."

Χαρακτηριστικά
Πέρα λοιπόν από την δική τους αδυναμία να εκτιμήσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, οι αλεξιθυμικοί κάνουν και κάτι πρωτόγνωρο. Χαρακτηρίζουν, αναφέρουν την συναισθηματική κατάσταση των άλλων ως παράλογη και δύσκολα κατανοητη!

Συνεχίζοντας να διαβάζω το κείμενο διαπίστωσα πως σημαντικό ρόλο στην αλεξιθυμία παίζει και η έλλειψη φαντασίας! Η φαντασία πέρα από την δημιουργία εικόνων και πλασματικών καταστάσεων (που πολλές φορές είναι αρνητικο χαρακτηριστικο) εξυπηρετεί κάποιες σημαντικές λειτουργίες, όπως την ικανότητα να φανταζόμαστε τα συναισθήματά μας, τις επιθυμίες, τα όνειρά, τις ανάγκες μας ή πώς φανταζόμαστε τον εαυτό μας στην θέση ενός άλλου. Μας βοηθάει δηλαδή στην συναισθηματική κατανόηση (ενσυναίσθηση) και στην ικανότητα επηρεασμού των συναισθημάτων τρίτων...

Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά των αλεξιθυμικών όμως είναι η υπερανεπτυγμένη αίσθηση της πραγματικότητας και ο τρόπος που διαχειρίζονται τις καταστάσεις. Όλοι μας έχουμε βιώματα που χαρακτηρίζονται απο γνώριμες αισθήσεις. Για τους αλεξιθυμικούς ότιδήποτε έχει να κάνει με βιώματα, εμπειρίες, έχει πάντα κάτι πρωτόγνωρο ως χαρακτηριστικο... Η ψυχολογία ένος αλεξιθυμικού ατόμου είναι εύθραυστη και εύκολα αντιστρέψιμη...

Αίτια και λύση
Παρο'αυτά η αλεξιθυμία όπως αναφέρουν και οι γιατροί δεν θεωρείται ψυχική διαταραχή, παρά μόνο μια προβληματική ιδιαιτερότητα ενός ανθρώπου που απλά έχει διαφορά στη σοβαρότητα της... Αυτό που πραγματικά με άφησε έκπληκτο είναι η σχέση και ο... δεσμός που έχει η αλεξιθυμία με διάφορες ασθένειες. Η υπέρταση, η δυσλειτουργική δυσπεψία, οι σεξουαλικές διαταραχές, οι διαταραχές από χρήση ουσιών και κάποιες αγχώδεις διαταραχές είναι κάποιες από αυτές.

Υπάρχουν όμως και άλλα αίτια που προκαλούν μια αλεξιθυμική κατάσταση. Γενετικές ανωμαλίες, ελλιπής νευρολογική ανάπτυξη, ψυχολογικά τραύματα αλλά και οικογενειακές επιρροές (πόσες φορές δεν συναντάμε παιδιά που σου δίνουν την αίσθηση ότι είναι υπέρ του δέοντος σχολάστικά και ηθικολογούν σε κάθε συζήτηση που κάνουν???).

Ποια είναι η λύση λοιπον; Καταρχήν υπάρχουν δύο ερωτηματολόγια. Το ένα είναι το ερωτηματολόγιο του Beth Israel και το άλλο το τέστ 20 αντικειμένων του Τορόντο. Και τα δύο μας διευκολύνουν στην διάγνωστη αυτής της ιδιαιτερότητας όπως και η επίσκεψη σε κάποιον εξειδικευμένο γιατρό.

Έπειτα, έξυπνες στρατηγικές αναγνώρισης συναισθημάτων και λογοθεραπείες έχουν δείξει ότι βοηθάνε αποτελεσματικά στην ελάττωση και εν συνεχεία στην ολοκληρωτική εξάλειψη μιας αλεξιθυμικής κατάστασης. Η συνεχής προσπάθεια κατανόησης και αναγνώρισης των συναισθημάτων μας θα μας οδηγήσει στην λύση και θα ανακουφίσει τον εσωτερικό μας κόσμο...

Του Μάκη Δελ από το ιστολόγιο του My Way