Νέα έρευνα παροτρύνει τις χώρες του ΟΟΣΑ να εγκαθιδρύσουν αξιόπιστα συστήματα παρακολούθησης και χρονοδιαγράμματα για προοδευτική μείωση της παιδικής φτώχειας.

Η αναλογία των παιδιών που ζουν στη φτώχεια έχει αυξηθεί σε 17 από 24 πλούσιες χώρες του κόσμου σε σχέση με το 1990, ανακοινώνει σήμερα νέα έκθεση του κέντρου ερευνών της UNICEF.


Παρά το ότι ευρέως πιστεύεται πως η παιδική φτώχεια στις πλούσιες χώρες είναι σε σταθερή καθοδική πορεία, η έκθεση διαπιστώνει πως μόνο σε τέσσερις χώρες υπήρξε σημαντική μείωση από τις αρχές του 1990. Αυστραλία (από 16,4% μείωση σε 14,7%), Νορβηγία (από 5,2% μείωση σε 3,4%), Ηνωμένο Βασίλειο (από 18,5% μείωση σε 15,4%) και ΗΠΑ (από 24,3% μείωση σε 21,9%). Μεταξύ αυτών, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δείξει ιδιαίτερη πρόοδο στη μείωση των ποσοστών του της παιδικής φτώχειας.

Στην καλύτερη θέση της κατάταξης με βάση την παιδική φτώχεια βρίσκονται η Δανία και η Φινλανδία με ποσοστά παιδικής φτώχειας μικρότερα του 3 τοις εκατό. Στην χαμηλότερη θέση βρίσκονται οι ΗΠΑ και το Μεξικό με ποσοστά παιδικής φτώχειας μεγαλύτερα του 20 τοις εκατό.

Στη Δανία (2,4%), τη Σουηδία (4,2%), τη Φινλανδία (2,8%) και το Βέλγιο (7,7%), τα ποσοστά παιδικής φτώχειας είναι κάτω από το 10% και τουλάχιστο 10% του ΑΕΠ καταμερίζεται σε κοινωνικές δαπάνες που σχετίζονται με τη μείωση της παιδικής φτώχειας. Σε αυτές τις χώρες η αναλογία των παροχών είναι μεγαλύτερη για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και μειώνεται σταδιακά μέχρι την ηλικία των 18.

Σε αντίθεση, η Ελλάδα (12,4%), η Ιρλανδία (15,7%), η Ιταλία (16,6%), η Πορτογαλία (15,6%) και η Ισπανία (13,3%), όχι μόνο καταμερίζουν μικρό ποσοστό των κρατικών δαπανών σε κοινωνικές παροχές γενικά, αλλά αυτές οι παροχές παίζουν μικρότερο ρόλο στην προστασία των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος. Σε αυτές τις πέντε χώρες, που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά παιδικής φτώχειας, οι κρατικοί πόροι που προορίζονται για εκείνους που έχουν χαμηλά εισοδήματα επικεντρώνονται σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 50 ετών.

Εν τούτοις, η Ελλάδα παρουσιάζει μείωση - έστω και μικρή - του ποσοστού παιδικής φτώχειας, από 12,7% στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε 12,4% στα τέλη της δεκαετίας (σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα συγκρίσιμα στοιχεία που χρησιμοποιεί η έκθεση). Επί πλέον, η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από αρκετές χώρες όπως Ισπανία, Ιαπωνία, Αυστραλία, Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Νέα Ζηλανδία, Ιταλία και ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την έρευνα, που εκδόθηκε από το Κέντρο Ερευνών Innocenti της UNICEF, η Δανία και η Φινλανδία έχουν τα μικρότερα ποσοστά παιδικής φτώχειας, λιγότερο του 3%, ενώ η Νορβηγία είναι η μόνη χώρα όπου η παιδική φτώχεια περιγράφεται ως «πολύ χαμηλή και σε συνεχή πτώση».

Εκδίδοντας της έρευνα για τη φτώχεια στα κράτη του ΟΟΣΑ, η UNICEF επισημαίνει πως η μείωση της φτώχειας είναι ένας από τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (Millennium Development Goals) που συμφωνήθηκαν από όλα τα κράτη. Η έρευνα, εξετάζει συγκρίσιμα στοιχεία και παρουσιάζει ολοκληρωμένες εκτιμήσεις για την παιδική φτώχεια μεταξύ των πλουσίων χωρών.

Η έκθεση εξετάζει τα διαθέσιμα στοιχεία από όλες τις χώρες και ρωτά τι οδηγεί σε αύξηση τα ποσοστά παιδικής φτώχεια σε ορισμένες χώρες, ενώ σε άλλες επιτελείται περισσότερη πρόοδος.

Η έρευνα βρίσκει πως τρεις βασικές δυνάμεις - κοινωνικές τάσεις, συνθήκες αγοράς εργασίας και κρατικές πολιτικές - αποτελούν τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες των επιπέδων παιδικής φτώχειας.

Ειδικότερα, η κρατικές δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας μεταξύ των παιδιών και το ποιες πολιτικές εφαρμόζονται στην πραγματικότητα, μπορεί να διαφοροποιήσει σημαντικά την κατάσταση. Οι σημαντικές διαφορές, ακόμα και μεταξύ κυβερνήσεων που έχουν σε γενικές γραμμές παρόμοια επίπεδα δαπανών, καταδεικνύουν πως όχι μόνο το μέγεθος αλλά επίσης και η φύση του καταμερισμού των δαπανών παίζουν ρόλο.

Η έκθεση υποδεικνύει πως πολλές χώρες του ΟΟΣΑ φαίνεται πως θα είχαν τη δυνατότητα να μειώσουν την παιδική φτώχεια κάτω από το 10% χωρίς σημαντική αύξηση στις συνολικές δαπάνες.

Η έκθεση επίσης καταδεικνύει πως οι υψηλότερες κρατικές δαπάνες σε οικογενειακές και κοινωνικές παροχές σχετίζονται ξεκάθαρα με χαμηλότερα ποσοστά παιδικής φτώχειας. Κατά μέσο όρο, οι κρατικές παρεμβάσεις διαπιστώνεται πως μειώνουν κατά 40% τα ποσοστά παιδικής φτώχειας που θα αναμένονταν να προκύψουν μόνο από τις δυνάμεις της αγοράς.

Κυβερνητικές πρωτοβουλίες σε χώρες με τα χαμηλότερα επίπεδα παιδικής φτώχειας στον κόσμο μειώνουν αυτή τη «φτώχεια της αγοράς» κατά 80% ή και περισσότερο, συμπεραίνει η έρευνα: Δανία (από 11,8% προ κυβερνητικών παρεμβάσεων σε 2,4% μετά απ' αυτές), Φινλανδία (από 18,1% προ κυβερνητικών παρεμβάσεων σε 2,8% μετά απ' αυτές) και Νορβηγία (από 15,5% προ κυβερνητικών παρεμβάσεων σε 3,4% μετά απ' αυτές).

Στην Ελλάδα υπάρχει επίσης σημαντική επίδραση των κρατικών παρεμβάσεων, αφού τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 18,5% πριν τις κρατικές παρεμβάσεις και 12,4% μετά από αυτές. Μία μόνο χώρα, η Ελβετία, κατορθώνει να έχει ποσοστά παιδικής φτώχειας κάτω του 10% πριν τις κρατικές παρεμβάσεις (7,8%) το οποίο πέφτει στο 6,8% μετά από αυτές.

Κυβερνητικές πρωτοβουλίες σε χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα παιδικής φτώχειας μεταξύ των πλουσίων χωρών του κόσμου, μειώνουν τη «φτώχεια της αγοράς» μόνο κατά περίπου: 10% στο Μεξικό (από 29,5% προ κυβερνητικών παρεμβάσεων σε 27,7% μετά απ’ αυτές) και 15% στις Ηνωμένες Πολιτείες (από 26,6% προ κυβερνητικών παρεμβάσεων σε 21,9% μετά απ’ αυτές).

Η έκθεση της UNICEF επισημαίνει τις προκλήσεις που εμπεριέχονται στην αποσαφήνιση και τη μέτρηση της παιδικής φτώχειας και παροτρύνει τις κυβερνήσεις στις πλούσιες χώρες να θέσουν στόχους για τη μείωση της παιδικής φτώχειας, να καθιερώσουν ορισμούς, ένα χειροπιαστό χρονοδιάγραμμα και μέτρα για την προοδευτική μείωση της παιδικής φτώχειας.

Η έκθεση, ενώ από τη μία μεριά επιμένει πως το σχετικό εισόδημα θα πρέπει να παραμείνει βασικός δείκτης της φτώχειας, από την άλλη καταδεικνύει τους περιορισμούς της και τονίζει την ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα που θα συλλαμβάνουν άλλες πλευρές της φτώχειας. Στην έκθεση της «Η Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο 2005» που εκδόθηκε το Δεκέμβριο, η UNICEF πρότεινε να χρησιμοποιείται η αποστέρηση βασικών υπηρεσιών ως ένας νέος τρόπος μέτρησης της παιδικής φτώχειας.


Ο Πίνακας Κατάταξης της Παιδικής Φτώχειας

Το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε «σχετική» φτώχεια ορίζεται ως νοικοκυριά με εισόδημα κάτω του 50% του εθνικού μέσου εισοδήματος. Το όριο χαμηλού εισοδήματος είναι 50% του μέσου εισοδήματος για όλο τον πληθυσμό.

Χώρα Παιδική φτώχεια
Δανία 2,4%
Φινλανδία 2,8%
Νορβηγία 3,4%
Σουηδία 4,2%
Ελβετία 6,8%
Δημοκρατία Τσεχίας 6,8%
Γαλλία 7,5%
Βέλγιο 7,7%
Ουγγαρία 8,8%
Λουξεμβούργο 9,1%
Ολλανδία 9,8%
Γερμανία 10,2%
Αυστρία 10,2%
Ελλάδα 12,4%
Πολωνία 12,7%
Ισπανία 13,3%
Ιαπωνία 14,3%
Αυστραλία 14,7%
Καναδάς 14,9%
Ηνωμένο Βασίλειο 15,4%
Πορτογαλία 15,6%
Ιρλανδία 15,7%
Νέα Ζηλανδία 16,3%
Ιταλία 16,6%
ΗΠΑ 21,9%
Μεξικό 27,7%


Η πλήρης έκθεση θα είναι διαθέσιμη και από την ιστοσελίδα της UNICEF www.unicef.gr